Gezond eten aanleren bij jonge kinderen: begin met blootstelling

Voor iedereen die jonge kinderen wil helpen gezond leren eten

Of je nu ouder bent of pedagogisch professional; als je jonge kinderen begeleidt, weet je dat gezond leren eten niet vanzelf gaat. Veel kinderen zeggen “nee” tegen nieuwe smaken, en dat kan soms zorgen voor frustratie aan tafel of in de groep.

Maar wist je dat je juist in de eerste jaren al een enorme invloed kunt hebben op hoe kinderen met voeding omgaan? Zelfs als ze nog niets proeven.

De kracht van de eerste levensjaren

Gezond eten leren kinderen, net als lopen of praten, stap voor stap. Het vraagt herhaling, veiligheid en tijd. En dat leerproces begint al in de eerste levensjaren.

Kinderen van 0-4 jaar zijn extra gevoelig voor zintuiglijke prikkels. Hun hersenen ontwikkelen zich in deze fase razendsnel. Het vermogen om te leren via ruiken, voelen, zien, horen en proeven is dan bijzonder sterk. Daardoor is dit een ideale periode om kinderen op een speelse en positieve manier in contact te brengen met allerlei soorten voeding.

Hersenen in ontwikkeling: waarom juist nu?

De hersenen van jonge kinderen zijn volop in ontwikkeling en staan open voor nieuwe ervaringen. Dit wordt ook wel neuroplasticiteit genoemd: het vermogen van de hersenen om zich aan te passen aan wat ze meemaken. In deze periode kunnen gewoonten, voorkeuren én gevoelens rondom eten diep verankerd raken, vooral als die ervaringen herhaald en positief zijn.

Blootstelling: leren met alle zintuigen

Daarom is blootstelling aan voeding zo belangrijk. Kinderen leren eten niet alleen met hun mond, maar eerst met hun zintuigen:

• Ze zien groenten op tafel

• Ze voelen nieuwe structuren

• Ze ruiken onbekende geuren

• Ze horen anderen die enthousiast zijn over eten

Deze herhaalde, positieve blootstelling zorgt ervoor dat iets vertrouwd wordt. En pas als iets vertrouwd is, durven kinderen het te proeven.

Dit proces heet exposure (blootstelling). 
Kinderen hebben gemiddeld 10 tot 15 keer nodig om iets te zien of ervaren vóór ze het willen proberen.

Weigeren is óók leren

Als een kind “nee” zegt, betekent dat niet dat het het nooit zal eten. Het betekent vaak dat het kind nog aan het leren is. Proeven is spannend, zeker als iets onbekend is. Door kinderen de ruimte te geven om op hun tempo te ontdekken, bouwen ze vertrouwen op.

Jouw rol is van grote waarde

Of je nu thuis bent of in een groep werkt: jouw gedrag en houding maken het verschil. Kinderen kijken naar volwassenen. Hoe jij met voeding omgaat, met enthousiasme, geduld, zonder druk, bepaalt voor een groot deel hoe zij het ervaren.

Niet alleen wat een kind eet is belangrijk, maar ook:

• Mag ik zelf kiezen?

• Wordt er gelachen aan tafel?

• Hoe reageren de volwassenen als ik iets niet wil?

Tot slot

Een kind dat vandaag weigert, leert wél. Een kind dat “nee” zegt, is niet moeilijk of koppig, het is aan het leren. En soms is dat nog best moeilijk, want nieuwe voedingsmiddelen kunnen spannend zijn.
Elke keer dat je eten aanbiedt zonder druk, liefdevol reageert op afwijzing en ruimte geeft om te ontdekken, leg je een stukje van de basis voor gezond eetgedrag.

Met geduld, herhaling en een positieve sfeer geef je kinderen de kans om te groeien in vertrouwen aan tafel.

Liefs, Hilda

Kindervoedingscoach HILTHY